Blog Szczęśliwi.pl

Praktyczne wskazówki rozwiązywania konfliktów małżeńskich

Etap początkowy. Przygotowanie do rozwiązywania konfliktu

1. Wybierz sprzyjające okoliczności do rozwiązania konfliktu

Nie rozpoczynaj rozwiązywania konfliktu nieprzygotowany, byle jak, byle gdzie i byle kiedy. To nie jest zwykła, codzienna czynność. Czas, miejsce, warunki i inne okoliczności, w których mamy rozwikłać konflikt, tworzą ogólny dobry lub zły klimat do rozmowy i osiągnięcia satysfakcjonującego rozwiązania. Do najbardziej sprzyjających okoliczności prawie zawsze należy pozytywny okres (krótszy lub dłuższy) w życiu partnera, w którym będzie dobrze nastawiony do życia, optymistyczny, czyli prawdopodobnie będzie także przejawiał wolę do rozmowy i konstruktywnego rozwiązania przedmiotu sporu. Na przykład może to być czas krótko po jakimś pozytywnym przeżyciu lub zdarzeniu, chociaż nie bezpośrednio po nim. Wiedza o istnieniu sprzyjających okoliczności w życiu współmałżonka czy oznak zadowolenia to przecież podstawowa cecha dobrego związku, jaką powinna być bliskość. Przed rozpoczęciem bezpośrednich rozmów upewnij się, czy przewidywane uprzednio okoliczności mające towarzyszyć rozmowom nie zmieniły się na niesprzyjające. Jeśli okoliczności nie są odpowiednie, odłóż rozpoczęcie rozmowy. Uczyń to również wówczas, gdy z taką propozycją i terminem wyjdzie partner. Jeżeli o terminie powiadomiłeś współmałżonka, przeproś oraz przekonująco i szczerze uzasadnij zmianę.

2. Stwórz warunki sprzyjające rozmowie i przedmiotowi sporu

Dobierz neutralne i spokojne miejsce (mieszkanie, lokal, park, inne), najbliższe otoczenie (spokój, cisza, zieleń w parku itp.), rodzaj poczęstunku. To, jakie warunki będą sprzyjały rozmowie i tematowi do rozwiązania, sam powinieneś wiedzieć najlepiej, podobnie jak to, co będzie sprzyjało dobremu klimatowi rozmowy, będzie zbieżne lub pozostawać w związku z przedmiotem sporu oraz będzie odpowiadało partnerowi i Tobie samemu. Zastanów się, co jeszcze może stworzyć dobry nastrój miejsca i klimatu rozmowy.

3. Zadbaj o swoją pozytywną postawę przed, w trakcie i na zakończenie rozmowy

Bądź otwarty na partnera, wykazuj wolę rozwiązania problemu oraz pozytywne nastawienie do Waszego życia w związku dziś i w przyszłości. Taka postawa dobrze świadczy o Twoim podejściu i propozycjach rozwiązania sporu. Stosuj te formy przekazu, które Twój partner (partnerka) lubi i uznaje za przyjazne: słowa, gesty, mimikę, ruchy. Nie bez znaczenia jest Twój wygląd, świeżość i higiena. Nie przystępuj do rozmowy pod wpływem alkoholu lub jakichkolwiek środków, w tym także leków powodujących stan zobojętnienia.

4. Uzbrój się w cierpliwość, nie zakładaj szybkiego rozwiązania problemu i zakończenia sporu

Twoje działania prowadzące do rozwiązania spornego problemu i zakończenia konfliktu powinny być konkretne, wytrwałe i konsekwentne. Okazywanie zniecierpliwienia w trakcie dyskusji może być odbierane przez drugą stronę jako obniżanie wagi i znaczenia spornego problemu, a niejednokrotnie jako lekceważenie. Swoją wytrwałość musisz połączyć z wiarą i przekonaniem, że chcesz dobrze teraz i na przyszłość, stąd powinieneś być pewny, że przedstawione przez Ciebie sposoby rozwiązania problemu są nie tylko optymalnie najlepsze, lecz także najkorzystniejsze dla szczęścia w małżeństwie i rodzinie.

5. Unikaj złych nawykowych reakcji, odruchów, szczególnie takich, które mogą przeszkadzać lub denerwować partnera

Z upływem czasu małżonkowie już znają wzajemnie swoje nawykowe reakcje świadczące o złym lub dobrym nastawieniu do występujących spornych problemów oraz do rozwiązywania sporów. Pamiętając o tym i przystępując do rozwiązywania konfliktu, unikaj złych nawyków, które już na początku mogą zniweczyć możliwość rozmów bądź negatywnie nastawią współmałżonka. Zacznij zatem od rozpoznania sytuacji zwiastującej zbliżanie się niszczącej kłótni i staraj się do niej nie dopuszczać. Ale pamiętaj, aby w tym czasie unikać tych nawyków, które denerwują partnera, na przykład przerywania wypowiedzi, podnoszenia głosu, demonstracyjnych gestów, min itp. W zamian staraj się być opanowany, spokojny i konkretny w wypowiedziach. W trakcie konfliktu przestań walczyć o wygraną. Zamiast tego postaraj się udowodnić, że potrafisz ustępować, a nawet wykazać pokorę. Uniwersalna rada to zmiana wszystkich emocjonalnych, gwałtownych reakcji na spokojne, opanowane i łagodzące.

6. Przyjmuj współodpowiedzialność za powstały konflikt

Rzeczą ludzką jest błądzić. Nie wstydź się przyznać do swoich błędów. Przyznanie się i branie na siebie współodpowiedzialności nie oznacza, że przejmujesz na siebie winę i pełną odpowiedzialność. W prawidłowo funkcjonującym małżeństwie z reguły jest tak, że wina i odpowiedzialność rozkładają się na oboje małżonków. Przyznanie się do współodpowiedzialności na początku rozmowy może w decydujący sposób wpłynąć na szybsze rozwiązanie problemu. Wówczas drugi małżonek może także przyznać się do udziału w popełnieniu błędu, może też chcieć wziąć część odpowiedzialności na siebie. Takie stanowisko obu stron w praktyce przyspiesza rozwiązanie sporu i pozytywne zakończenie konfliktu.

7. Nie odkładaj problemu i jego rozwiązania

Skoro przystąpiłeś do rozwiązania konfliktu, dąż do jego rozwiązania bez robienia przerw z byle powodu lub motywowanych jakimiś obawami. Nie uciekaj od problemu, jego postawienia i rozwiązania. Odkładanie w czasie niczego przecież nie zmieni. Problem będzie istniał nadal, nawarstwiał się aż do rozmiaru kryzysu. Co ważne, może prowadzić do zapomnienia i „rozwodnienia” problemu na inne sprawy. Stań oko w oko z problemem i twarzą w twarz z partnerem. Przecież wybrałeś go na dobre i na złe. Kochasz go.

8. Przed przystąpieniem do rozwiązywania konfliktu przygotuj warianty rozwiązania przedmiotu sporu

Przystępując do bezpośredniej rozmowy, przede wszystkim powinieneś być przygotowany do merytorycznego roztrząsania istoty spornego problemu. To znaczy mieć stosowną wiedzę na temat przedmiotu sporu oraz przygotowane warianty rozwiązania. Jeżeli jest to możliwe, co najmniej dwa. Aby nie demonstrować przewagi w rozmowie przez przygotowanie się, szczególnie kiedy partner nie jest tak przyszykowany, najlepiej, jeśli będziesz miał je w głowie.

Etap rozwiązywania konfliktu

1. Zrób dobry wstęp do rozmowy: powiedz, jak się czujesz, co myślisz Powiedz partnerowi, co czujesz lub myślisz, jak przeżywasz konflikt.

Wyraź chociaż nutkę pokory, potrzebę bliskości. Pamiętaj, że poczucie bliskości rodzi otwartość i szczerość rozmowy, także w sprawach intymnych. Możesz się zdziwić, dowiadując się, że Twój partner zupełnie inaczej to rozumie lub że z pewnych rzeczy zupełnie nie zdawał sobie sprawy.

2. Staraj się być konkretny

Twoim celem jest najszybsze dojście do porozumienia i optymalnie najlepsze rozwiązanie konfliktu. Trudno to osiągnąć, kiedy obie strony mówią ogólnie lub odchodzą od tematu na rzecz walki ze sobą. Musisz pamiętać od początku, by mówić o konkretnym przedmiocie sporu i o konkretnych próbach jego rozwiązania i osiągnięcia porozumienia. Przecież znasz partnera i wiesz, jak do niego konkretnie dotrzeć. Bycie konkretnym pomoże obojgu partnerom uściślać wspólne stanowisko w sprawie i zwiększa szanse na porozumienie.

3. Pamiętaj, że celem jest wspólne rozwiązanie spornego problemu

Zgodne porozumienie dotyczące przedmiotu sporu jest Waszym celemi zadaniem. Nie uda Wam się osiągnąć porozumienia, jeśli chcesz skłonić partnera do zmiany. To jest już inny cel, niebędący przedmiotem konfliktu. Prowadząc rozmowy, w każdym momencie musisz pamiętać także o celu nadrzędnym, długofalowym, czyli dalszym dobrym pożyciu małżeńskim. Jeżeli konflikt urósł do kilku problemów, to należy go rozwiązywać wielostopniowo. Każdy problem oddzielnie według hierarchii ich ważności w związku. W praktyce życiowej małżeństw zazwyczaj trudno rozwiązać zbyt wiele problemów jednocześnie i od razu. Emocje, chaos wielu tematów, rozbiegane myślenie uniemożliwiają szybkie rozwiązanie nawet jednej spornej sprawy, a co dopiero kilku. Taka próba prawie zawsze nie prowadzi do dobrego rozwiązania wszystkich spraw spornych. Trzeba uzbroić się w cierpliwość, wspólnie ustalić, który problem jest najważniejszy dla obu stron, i zacząć od niego. Kiedy uznacie, że osiągnęliście porozumienie, ustalcie kolejność i czas rozpatrywania następnych.

4. Nie powracaj do przeszłości, celem jest przyszłe dobro, a rozstrzygasz teraźniejszość

Za wszelką cenę unikaj powracania do przeszłości, do tego, co się stało i czego nie jesteś (jesteście) w stanie już odmienić. Myśl i mów o przyszłości w związku z przedmiotem konfliktu. Pozwól drugiej stronie proponować rozwiązanie czy wiele rozwiązań z myślą o przyszłości. Na przykład pytaj: „Jak możemy rozwiązać ten problem?”, a nie „Skąd wziął się ten problem?”. Przywoływanie przeszłości powoduje powrót walki. Nie pytaj „dlaczego?”, tylko „kiedy”, „co?” lub „jak?”. Pamiętaj, jaki masz wykonać następny krok w rozmowie.

5. Rzeczywiście wysłuchaj partnera, niech on to widzi Faktyczne słuchanie jest bardzo ważne z dwóch powodów:

–  rzeczywiście poznasz stanowisko i racje drugiej strony; w przeciwnym wypadku będzie to tylko Twój monolog, który nie doprowadzi do porozumienia i podjęcia decyzji, nie będziesz nawet wiedział, na jakim etapie znajduje się spór,

–  kiedy partner to widzi, będzie spokojniejszy i zadowolony przynajmniej z tego, że jego słowa do Ciebie dotarły.

Słuchaj cierpliwie i nie przerywaj partnerowi w pół zdania, jeśli nie zakończył on swojej kwestii.

6. Każdą kwestię w rozmowie zaczynaj od siebie

Najlepiej, byś każdą myśl zaczynał od „ja”: ja myślę…, ja czuję… W ten sposób pokazujesz, że chcesz wziąć na siebie odpowiedzialność za własne zachowanie, unikając tym samym obwiniania swojego partnera.

7. Nie używaj wyrażeń rozkazujących, nakazujących

Pamiętaj, że w konflikcie każde ostre, jednoznaczne, nakazujące bądź bezwzględne wyrażenie nie łagodzi, lecz wręcz zaostrza spór. Wypowiedzi zawierające słowa „nigdy”, „powinieneś”, „musisz” są rozkazujące, a nie ugodowe. Unikaj ich. Zamień je na „pokojowe”, zaczynając od siebie, na przykład: „chciałbym/chciałabym…”, „myślę, że lepiej…”, „zaproponuj…”.

8. Nie wykazuj błędów partnera i nie przekonuj do swoich racji

Teraz nie czas na udowadnianie winy partnerowi ani na oczyszczanie siebie i przekonywania do swojej racji. Waszym nadrzędnym celem w tej chwili jest rozwiązanie sporu i przyszłe zgodne życie związku. Należy skoncentrować się na najlepszym rozwiązaniu tego, co jest przedmiotem sporu, a nie roztrząsaniu, skąd się zrodził problem i z czyjej winy. W tej chwili konieczne jest pokojowe współdziałanie, a nie walka co do racji i winy.

9. Nie używaj nieuczciwych argumentów i ciosów poniżej pasa

Tylko takie rozwiązanie konfliktu buduje dobrą przyszłość, które nie jest wymuszone. Oboje małżonkowie powinni mieć możliwość swobodnego podejmowania decyzji i rozwiązywania konfliktów. Wyszukiwanie słabości, czułych miejsc, popełnionych wcześniej błędów bardziej burzy zaufanie i bliskość, niż utrwala zgodność w małżeństwie. Trzeba pamiętać, że nieuczciwie uzyskana zgoda partnera na rozwiązanie spornego problemu nie będzie swobodnie osiągniętym porozumieniem i trwałym zażegnaniem konfliktu.

Etap końcowy: rozwiązanie konfliktu i jego zakończenie

1. Daj partnerowi jako pierwszemu możliwość przedstawienia własnej propozycji rozwiązania spornego problemu

To nie ma być tylko pusty gest. Rzeczywiście wysłuchaj propozycji rozwiązania, jeżeli taką ma. Oczywiście w ten sposób zyskujesz pewną dozę jego zaufania co do Twojej woli rozwiązania problemu i zakończenia konfliktu. Kiedy wysłuchasz propozycji partnera, będziesz miał okazję porównania jej ze swoją propozycją, uprzednio przygotowaną i zapisaną w pamięci. Pozwoli Ci to na ewentualne dopasowanie najlepszego z własnych rozwiązań i szybsze zakończenie konfliktu, choćby w drodze kompromisu z obu stron.

2. Kompromis to dobra metoda rozwiązania przedmiotu konfliktu

Obustronny kompromis to optymalna metoda rozwiązania każdego konfliktu. Oznacza, że obie strony sporu ustępują w możliwych dla siebie granicach, ale ostateczne rozwiązanie jest w tych warunkach najlepsze dla dobra małżeństwa na dziś i najbliższą przyszłość. Oczywiście oboje małżonkowie zdają sobie sprawę, że to kompromisowe rozwiązanie nie jest dla nich osobiście najlepsze, lecz prowadzi do normalności w stosunkach małżeńskich. Natomiast oboje mogą nadal poszukiwać w przyszłości lepszego rozwiązania.

3. Znajdźcie rozwiązanie na próbę, jeżeli ostateczne osiągniecie porozumienia nie jest teraz możliwe

Może zdarzyć się i tak, że mimo stworzenia klimatu i jakiejś płaszczyzny dojścia do porozumienia nie dochodzicie do zgodnego sposobu trwałego rozwiązania konfliktu ani nie osiągnęliście obustronnego kompromisu. Należy wówczas wykorzystać płaszczyznę porozumienia i zaproponować rozwiązanie na próbę, określając wstępny czas jej trwania. To rozwiązanie na próbę może być przyjęciem propozycji jednej lub drugiej strony konfliktu na jakiś czas albo próbą przemiennego zastosowania rozwiązań obu stron w dowolnej kolejności sprawdzania. W ten sposób, zamiast odkładać spór bez żadnego rozwiązania, wyciszacie emocje konfliktowe i zajmujecie się realizacją rozwiązania próbnego jako tymczasowego.

4. Zgodne współdziałanie jako najlepsza metoda rozwiązania konfliktu, z najlepszym efektem dla szczęścia w małżeństwie

Idealnym zakończeniem konfliktu zawsze będzie osiągnięcie rozwiązania spornego problemu wskutek zgodnego porozumienia w ostatecznej fazie rozstrzygania sporu małżeńskiego. Jest to możliwe w każdym małżeństwie, w którym do powstania konfliktu dobrze funkcjonowały takie cechy związku, jak bliskość, zaufanie i umiejętność porozumiewania się (komunikatywność). Każdy z małżonków powinien jednak wiedzieć i stale pamiętać, że najlepsze decyzje dla szczęścia małżeńskiego to te, które są wynikiem zgodnego współdziałania. Należy do nich także zgodne rozwiązanie konfliktu osiągnięte w wyniku porozumienia kochających się małżonków.

5. Staraj się przywrócić atmosferę normalności po rozwiązaniu lub całkowitym zakończeniu konfliktu

Przede wszystkim nie komentuj sposobu rozwiązania problemu, przekładając je na swoje racje, typu: „A nie mówiłem/mówiłam”, „I tak wyszło na moje”, „I po co to było”. Najlepszym zakończeniem jest gest pokoju uczyniony tak, jak lubi partner. Nikt z Was nie powinien wychodzić z konfliktu jako pokonany ani demonstrować zwycięstwa.

Tak pokrótce wygląda praktyczny system rozwiązywania konfliktów w związkach małżeńskich i innych stałych, takich jak na przykład konkubinat. Jednak w małżeństwach oprócz konfliktów, które należy umownie zaliczyć do mniejszej skali zagrożeń dla zgodności i trwałości związku małżeńskiego, rodzą się w bólu znacznie gorsze zagrożenia. To kryzysy małżeńskie.